فضاسازی بازی در شهرها؛ رویکردی برای نشاط شهروندان

فضاسازی شهری تا حد زیادی بر ایجاد مکان‌هایی شهروندمحور مبتنی است و در نتیجه آن، فضاهایی در شهرها به وجود می‌آید که در آن‌ها تمام مردم با هر سن و جنسیتی، نهایت لذت را تجربه می‌کنند. از آن‌جا که در این رویکرد، شهرها بر اساس نیازهای مردم و نه خودروها طراحی می‌شود، بنابراین خود ساکنان شهری نیز در فرآیند طراحی شهرها سهیم می‌شوند و فضاهای عمومی بسیار زیبایی به وجود می‌آورند.

یکی از بهترین روش‌ها برای فضاسازی شهرها، ایجاد مکان‌هایی است که در آن‌ها مردم بتوانند به انجام فعالیت‌های سرگرم‌کننده یا به عبارت دیگر بازی با یکدیگر بپردازند. در واقع، زمینه‌سازی برای سرگرمی شهروندان می‌تواند به ایجاد حس مالکیت نسبت به شهر در آن‌ها منجر شود، ضمن این‌که امکان انجام فعالیت‌های جسمی را میان آن‌ها افزایش دهد که این امر به سهم خود می‌تواند رفاه فیزیکی و روانی را در پی داشته باشد. فضاهای بازی مردم را با شهرها پیوند می‌دهد و باعث افزایش انرژی آن‌ها برای انجام موفق امور روزمره می‌شود.

پس از انقلاب صنعتی، طراحی شهرها بر مبنای خودروها تحولات زیادی را تجربه کرد و در نتیجه آن، سهم انسان‌ها از فضاهای شهری به حداقل رسید. مدیران در طراحی‌های شهری اغلب مردم را نادیده می‌گرفتند و همین امر باعث شد فضاهای شهری اندکی به فعالیت‌های سرگرم‌کننده و شادی‌بخش برای مردم اختصاص پیدا کند و در عوض، محیط‌های کاری و معابری برای تردد وسایل نقلیه سراسر شهرها را فرا بگیرد. در نتیجه، نسبت به دوره‌های قبل از انقلاب صنعتی، روابط میان انسان‌ها بسیار کمرنگ شد و نشاط شهروندی نیز در اغلب نقاط دنیا به حداقل رسید.

اما با وجود تحولات ذکر شده، شهرها همچنان از پتانسیل بالایی برای افزایش شادی در میان شهروندان برخوردار است که میان تمام رویکردهای موجود، فضاسازی می‌تواند بیشترین نقش را در پویایی و نشاط مردم ایفا کند. در واقع، با وجود ساخت‌وسازهای بی‌نهایت در محیط‌های شهری، فضاهای زیادی وجود دارد که طراحی درست آن‌ها می‌تواند زمینه سرگرمی، بازی و ماجراجویی شهرنشینان را به وجود بیاورد.

مدیران شهری می‌توانند با مشارکت شهروندان و از طریق فرایند فضاسازی به ایجاد محیط‌هایی برای تشویق کاربران به انجام فعالیت‌های سرگرم‌کننده و ورزش بپردازند که البته این کار مستلزم برنامه‌ریزی از پیش تعیین شده است. در واقع، ایجاد فضاهای بازی شهری، مبتنی بر نیازهای مردمی است که قرار است در آن‌ها به بازی و فعالیت بپردازند و در نتیجه پیش از انجام هر گونه طراحی، مشارکت میان مدیران و کاربران آینده ضرورت دارد تا در نهایت فضاهایی به وجود آید که در آن‌ها تمام مردم با هر فرهنگ، طبقه اجتماعی و نژادی نهایت لذت را تجربه کنند.

فضاهای بازی شهری به افزایش حس برابری میان شهروندان منجر می‌شود چراکه مردمی از اقوام و نژادهای متفاوت را گرد هم می‌آورد و آن‌ها را به بازی و تعامل با یکدیگر سوق می‌دهد. به عنوان مثال، در نیویورک آمریکا، مدیران با مشارکت مردم در یکی از مناطق شهر به نصب الاکلنگ‌هایی پرداختند که هنگام سوار شدن دو نفر و بازی آن‌ها از خود نور منتشر می‌کرد. طراحی این الاکلنگ‌ها به حدی زیبا بود که بسیاری از مردم شهر در منطقه گرد هم می‌آمدند تا با یکدیگر روی این وسیله‌ها بازی کنند و همین امر، پیوند میان بسیاری از بیگانگان را با یکدیگر در پی داشت و به افزایش حس برابری میان شهروندان منجر شد.

در کپنهاگ، پایتخت دانمارک نیز بسیاری از مسیرهای پیاده‌روی شهری را ترامپولین‌هایی با اندازه‌های متفاوت فرا گرفته است که مردم را حین پیاده‌روی به بالا رفتن از خود و پریدن دعوت می‌کند و همین امر، افزایش نشاط شهروندان و پیوند میان بیگانگان را در پی دارد.

در چانگشا، مرکز استان هونان چین، چشم‌اندازهای بسیار زیبا و مدام در حال تغییر، سراسر شهر و در امتداد پل لاکی گره، رهگذران را به وجد می‌آورد و آن‌ها را به گذراندن اوقاتی در کنار یکدیگر برای تماشای اطراف سوق می‌دهد.

بدیهی است که استفاده از رنگ‌های شاد و اشکال مختلف در فضاسازی می‌تواند اثربخشی آن‌ها را در تشویق مردم به بازی افزایش دهد و پیوند میان آن‌ها را محکم‌تر کند. در واقع، چنانچه مدیران در طراحی فضاهای بازی از رنگ‌ها و اشکال زیبا بهره بگیرند، آنگاه به واسطه شکل ظاهری آن‌ها می‌توانند مردم را به گذراندن اوقاتی هرچند کم در این فضاها ترغیب کنند که همین امر می‌تواند به سهم خود گرد هم آمدن مردم و نشاط شهروندی را در پی داشته باشد.

گروهی از خلاقان اهل پاریس، پایتخت فرانسه، در سال ۲۰۱۲ به نصب ترامپولین‌هایی بر فراز رودخانه سن پرداختند که با ظاهر دوناتی و رنگارنگ خود، مردم را به عبور از آن‌ها برای دسترسی به آن سوی رودخانه دعوت می‌کرد. عبور از این پل ترامپولینی نه‌تنها به افزایش نشاط در میان شهروندان شهر منجر شد، بلکه افزایش فعالیت جسمی میان آنان را نیز در پی داشت.

منبع خبر