کاهش ۱۱۵کیلومتری مسیر تهرانی‌ها

از حدود ۲۳۰سال پیش که آغامحمدخان قاجار، تهران را به‌عنوان پایتخت ایران انتخاب کرد تا به امروز این شهر بارها و بارها در معرض تغییرات بنیادین قرار گرفته است. تهران حالا شهری است با ۷۳۰کیلومترمربع مساحت و بیش از ۹میلیون نفر جمعیت که زیرساخت‌های‌ آن باید به‌طور مستمر ترمیم و نوسازی شود. در دوره جدید مدیریت شهری این نگاه با تمرکز بر تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام تهران دنبال می‌شود و معاونت فنی و عمرانی به‌عنوان هسته مرکزی این تحولات تلاش کرده که شهر را به نفع رفاه همه شهروندان به‌خصوص در مناطق جنوبی بهسازی کند. احداث کارخانه‌ جدید آسفالت‌سازی در شرق تهران، تحویل ۵۱هزار تن آسفالت به مناطق مختلف در فروردین امسال و تکمیل زیرگذر گلوبندک و بزرگراه شهید بروجردی بخشی از فعالیت‌ها و برنامه‌های این معاونت است که درباره آن با عباس شعبانی، معاونت فنی و عمرانی شهرداری تهران گفت‌وگو کردیم.

 به‌عنوان نخستین سؤال درباره مهم‌ترین پروژه‌هایی که معاونت فنی و عمرانی هم‌اکنون در دستور کار دارد، توضیح دهید.
پیش از نام بردن پروژه‌ها، یک توضیح به‌عنوان مقدمه مورد نیاز است. عموما چند رویکرد در فعالیت‌های عمرانی شهرداری تهران مطرح است؛ یک رویکرد این است که ما فعالیت‌ها را فقط توسعه‌محور ببینیم؛ یعنی هر مدیر شهری که می‌آید چند کلنگ بزند، یک‌سری قول به مردم بدهد و به‌دنبال پروژه‌های بزرگ باشد که فی‌نفسه بد نیست، اما الزاما در همه زمان‌ها هم خوب نیست. رویکرد دیگر این است که مدیریت، پروژه‌های نیمه‌تمام را در جهت توسعه و تکمیل زیر‌ساخت‌های شهری اجرا کند.
اجرا و تکمیل فعالیت‌های عمرانی در شهر به‌دلیل وجود معارضان مختلف، معمولا چندلایه و پیچیده است؛ برای مثال ما حدود ۴۳۰تقاطع بزرگراهی در تهران داریم. از این تعداد ۹۸ تقاطع ناقص است. کامل بودن تقاطع به این معناست که ما در هر تقاطع ۸رمپ داشته باشیم. وقتی یک مسیر یا تعداد بیشتری از این ۸مسیر در تقاطع‌ها موجود نباشد، یعنی تقاطع ناقص اجرا شده است. این نقص البته می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، اما نتیجه آن یکسان است. نقایص تقاطع‌های بزرگراهی تهران باعث شده مردم ۷۸۰کیلومتر راه را بیشتر از حدی که باید، طی کنند؛ یعنی به‌دلیل نقص در زیرساخت‌های شهری ما، مسیر ۷۸۰کیلومتری به شهروندان تحمیل شده است. اینجاست که آن رویکرد دوم، یعنی رویکرد تکمیل اهمیت پیدا می‌کند و به‌نظر من باید در اولویت قرار بگیرد.
اگر ۹۸ تقاطع‌ اصلاح شود، ۷۸۰کیلومتر به ۵۷کیلومتر کاهش می‌یابد و در پی آن دست‌کم ۲۰۰میلیون لیتر صرفه‌جویی سالانه در مصرف بنزین رخ می‌دهد. مباحث مربوط به آلودگی هوا و آلودگی صوتی و… هم طبعا کاهش می‌یابد. این فقط یک مثال بود که من عرض کردم تا اهمیت تکمیل پروژه‌ها را نشان دهم. تکمیل نقایص تقاطع‌های بزرگراهی یکی از پروژه‌های جدی ماست.

 به‌طور دقیق توضیح دهید که این تقاطع‌ها کجا هستند؟
چند نمونه را به‌عنوان مثال عرض می‌کنم. یکی از این موارد مرز بین تقاطع بزرگراه شهید بابایی و شهید باقری است. آنجا تبدیل به یک سه‌راهی ناقص شده است. شهروندی که می‌خواهد از بزرگراه شهید باقری به سمت بزرگراه شهید بابایی غرب حرکت کند، باید ۵کیلومتر اضافه طی کند یا کسانی که از بزرگراه شهید بابایی می‌خواهند وارد بزرگراه شهید باقری جنوب شوند، باید ۷کیلومتر راه اضافه طی کنند. ما اگر ۲لوپ ۲۵۰متری در اینجا احداث کنیم، ۱۲کیلومتر پیمایش شهروندان را به ۵۰۰متر کاهش داده‌ایم. حالا با درنظر گرفتن تعداد ماشین‌هایی که هر روز از این مسیرها عبور می‌کنند، معلوم می‌شود که فقط همین یک پروژه چه تأثیر خوبی در کاهش ترافیک، مصرف بنزین و آلودگی دارد؛ کمااینکه ما چون در تهران نزدیک ۱۷-۱۶درصد جمعیت کشور را داریم، هر کدام از این اقدامات یک اثر ملی هم در کشور به همراه خواهد داشت.

 برخی پروژه‌های نیمه‌تمام دیگر هم در سطح شهر هستند؛ مانند زیرگذر چهارراه گلوبندک، ساختمان بلدیه، باغ‌راه حضرت زهرا(س)، خیالستان زندگی و… . شهروندان سؤال دارند که تکلیف این پروژه‌ها چه می‌شود؟ 
بعضی از این پروژه‌ها به‌نظر ما به بازطراحی نیاز دارد؛ مثل باغ‌راه حضرت زهرا(س) که با تذکرات اعضای شورای شهر برای بازبینی مجدد در اختیار معاونت معماری و شهرسازی شهرداری قرار گرفت. پروژه بلدیه هم نیاز به خرید تاسیساتی مثل آسانسور و پله‌برقی دارد که نیازمند تامین اعتبار است. کار البته پیشرفت خوبی داشته؛ در ساختار بنا و نمای بلدیه کار تقریبا تمام‌شده است، اما درون بنا کار تاسیساتی سنگینی داریم که بودجه زیادی می‌طلبد که با قول مساعد شهردار، امیدوارم امسال این تامین اعتبار صورت بگیرد.
درخصوص زیرگذر گلوبندک هم بخشی از اعتبار مورد نیاز در بودجه آمده، اما بخش دیگری از آن را باید پیش‌بینی مجدد کنیم تا بتوانیم آن را هم انجام دهیم؛ بنابراین زیرگذر گلوبندگ را هم امسال تکمیل می‌کنیم و تحویل خواهیم داد.

 یکی از مباحث دیگری که امروز در حوزه فنی و عمرانی شهر مطرح است، مقاوم‌سازی‌ پل‌های ماشین‌رو در تهران است. با توجه به اینکه عمر اغلب این پل‌ها بالای ۲۰سال است، در این زمینه چه کارهایی انجام داده‌اید؟
بیش از ۷۲۰پل در تهران وجود دارد که از نظر سال ساخت به۲دسته تقسیم می‌شود؛ پل‌هایی که قبل از سال ۱۳۸۱احداث شده براساس آیین‌نامه سابق زلزله و پل‌های بعد از این تاریخ، با آیین‌نامه فعلی ساخته شده است. دسته دوم عموما نیاز به مقاوم‌سازی ندارند، اما دسته اول باید در برابر زلزله یا سایر خطرات مقاوم‌سازی شوند. بیش از ۲۰مورد از این پل‌ها مقاوم‌سازی شده‌اند و پل‌های دیگری نیز در دستور کار قرار دارند. ما امسال مطالعات مربوط به مقاوم‌سازی پل‌ها را تکمیل و یک نقشه‌ اجرایی را در این زمینه آماده می‌کنیم.

 سؤال بعدی من مربوط به یکی از دغدغه‌های فراگیر و مهم شهروندان، یعنی آسفالت معابر است. مردم گلایه دارند که وضعیت خیابان‌ها و بزرگراه‌ها در این زمینه مناسب نیست و باعث افزایش تصادفات شده. پشت پرده این اتفاق چیست؟ 
ببینید ۷۱۵کیلومترمربع مساحت شهر ماست. ۱۵درصد از این مساحت، یعنی حدود ۱۱۰میلیون مترمربع مربوط به معابر عمومی است. اگر عمر آسفالت را ۱۰سال در نظر بگیریم و فرض کنیم که سالانه ۱۰درصد از معابر به ترمیم نیاز پیدا می‌کنند، معنایش این است که ما سالانه باید ۱۱میلیون مترمربع آسفالت‌ریزی داشته باشیم. این سطح پوشش سالانه ۱٫۶میلیون تن آسفالت نیاز دارد. ما در سال ۱۴۰۰نزدیک به ۶۰۰هزار تن آسفالت ریختیم و حدود ۹۰۰هزار تن کمبود داشتیم. این کمبود خودش را در بزرگراه‌ها و خیابان‌ها بیشتر نشان می‌دهد و به این ترتیب رضایت شهروندی تحت‌تأثیر منفی قرار می‌گیرد. خب ابزار شهرداری برای تامین این اولویت در سطح شهر چیست؟ شهرداری ۴کارخانه آسفالت دارد که دوتای آنها سال ۱۳۶۵تاسیس شده است. این دو کارخانه رسما فرسوده هستند و دیگر توان تولیدی بالایی ندارند. با صحبتی که با شهردار داشتیم، ایشان دستور دادند که ۲کارخانه جدید آسفالت احداث شود. نکته بعدی این است که هر۴کارخانه ما در سمت غرب تهران است. آسفالتی که از غرب تهران ۵۰-۴۰کیلومتر راه را طی می‌کند تا به شرق برسد، بخشی از کیفیت خود را همان ابتدای کار از دست می‌دهد. برای غلبه بر این نقیصه تصمیم داریم که در سال۱۴۰۱یک کارخانه در سمت شرق تهران احداث کنیم.
در ضمن تلاش داریم که تمرکز بر بهسازی معابر جنوب تهران باشد تا شهروندان در این نقاط احساس رضایت بیشتری کنند.

 بودجه امسال آیا به این حجم از کار و پروژه خواهد رسید؟
بودجه هیچ موقعی برای افق‌ بلندمدت مناسب نیست. با این حال تحقق همین بودجه‌ای که امسال برای ما درنظر گرفتند هم اگر اتفاق بیفتد، گام‌های بلندی می‌توان برداشت. به هر حال شرایط اقتصادی کشور الزاماتی را در سطح مدیریت به‌دنبال دارد. طبعا شرایط برای اجرای همزمان همه پروژه‌ها مناسب نیست، ما باید اولویت‌بندی کنیم.
اولویت فعلی ما تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام، استفاده از همه ظرفیت‌های شهرداری، رفع نقاط گلوگاهی و انجام پروژه‌هایی است که بیشترین نفع را به مردم می‌رساند.

منبع خبر