دیدنی ترین باغ های شیراز

این فهرست شامل نه باغ است که دو نمونه آن یعنی باغ پاسارگاد و باغ ارم در شیراز قرار دارند. شیرازی ها از گذشته های بسیار دور به ساختن و پرورش گل و گیاهان در باغ بسیار علاقه مند بودند به گونه ای که داخل شهر شیراز و اطراف آن با باغستان های سرسبز پر شده است. در این مقاله الی گشت دیدنی ترین باغ های شیراز به شما مخاطب اهل سفر معرفی می کند تا اگر به شیراز سفر می روید حتما از این باغ های جذاب دیدن کنید.

تاریخچه ی باغ سازی در ایران

تاریخچه ی باغ سازی در ایران قدمتی بسیار کهن دارند تا آنجا که مورخان یونانی و رومی از باغ های ایرانی بارها سخن گفته اند. در آیین های مختلف پیش از اسلام هم باغ نمادی از بهشت بوده است و به همین خاطر ایرانی ها همواره درصدد ساخت باغ های سرسبز خرم بوده اند. در مورد باغ های شیراز باید بگوییم که آنچه که باقی مانده است متعلق به دوران های ال مظفر، اتابکان فارسی، تیموری، صفوی و قاجار است. اکثر بناها یا همان کوشک میان باغ های شیراز عمدتا بناهای از دوران صفوی و بیشتر قاجاری هستند اما قدمت درخت های باغ گاهی به هزار سال هم می رسد که نشان میدهد باغ های ساخته شده در شیراز قدمت کهنی دارند.

اولین باغ ثبت شده چهارباغ کور هخامنشی در پاسارگاد روبروی کاخ اصلی بوده است و از این منظر مهم بوده است که از دجاده به شکل به علاوه + شاخته شده و اولین معنای چهارباغ ایجاد گردیده است. از باغها دیگر دوران های تاریخی ساسانی و اشکانی پیش از اسلام سندی در دست نیست هر چند که در کتب  های بسیار به باغ ها ایران در این دوران  اشاره شده است.

باغ ارم 

باغ ارم شیراز یکی از  دیدنی ترین باغ های شیراز است. این باغ بسیار بزرگ یک باغ مستطیل شکل است که سیستم آبیاری آن از قنات بوده است. احداث تاریخ دقیق باغ را نمی‌دانیم اما در بخشی از این باغ درخت های هزارساله سرو وجود دارد که کهن بودن باغ را نشان می دهند. آنچه که منابع نوشته اند به احتمال زیاد این باغ در زمان سلجوقی احداث شده است و در دوره های بعد به عنوان یکی از باغ های شیراز گسترش پیدا کرده است. حتی حافظ  شاعر در اوازه ایران هم در یکی از بیت های خود از گلستان ارم سخن گفته است. “در گلستان ارم دوش چو از لطف هوا، زلف سنبل ز نسیم سحری می آشفت”

این باغ در دوره صفوی گسترش پیدا می کند. جالب است که بنای فعلی برای یکی از حکام قاجار به نام حاج نصیرالملک شیرازی بوده است. که سه طبقه دارد. آن چه باغ ارم شیراز باعث شد در فهرست باغ های ایرانی  در یونسکو ثبت شود یکی قدمت درخت های کهن بوده و دوم سیستم آب رسانی باغ که در طرح هندسی باغ با دقت و مهارت از جوی آب روان با کف فیروزه ای احداث شده است و به تمامی بخش های بزرگ آبرسانی  انجام می شود.

سومین دلیل  آن به خاطر وجود گل های متنوع باغ گیاه شناسی دانشگاه شیراز است. تعداد گل های رز این باغ حدود ۲۰۰ گونه است و گل های طاووسی، ژاله، شب بو، یاس زرد، سنبل درختی، میخک ، بنفشه، آهار ، اطلسی و ده ها نمونه دیگر در این باغ پرورش داده می شود که از زمان اردیبهشت در این باغ جلوه ای از بهشت را نشان میدهد.

آدرس باغ ارم شیراز:  شیراز، بلوار ارم، باغ ارم

باغ عفیف آباد 

یکی دیگر از باغ های شیراز که زبانزد گردشگرها است باغ عفیف آباد شیراز است. جالب است بدانید که نام دیگر باغ گلشن بوده است. این باغ حدود ۱۲۷ هزار متر است و یکی از باغ های بزرگ شهر شیراز به حساب می آید که برای دوران صفوی است. سر در ورودی این باغ دارای یک هشتی است که پس از گذر آن وارد محوطه باغ می شوید و یک حوض مستطیل شکل بزرگ سبز رنگ با اردک ها مقابل شما هستند و در انتها این مسیر یک عمارت بزرگ دو طبقه ایوان دار را می بینید. ستون های این عمارت از روی سر ستون هخامنشی زده شده است و المان های  معماری باستان در تزیینی نمای بیرونی بنا استفاده شده است. این باغ که در سال ۱۳۴۰ توسط ارگان ارتش خریداری شده است بنای امروزه یکی از موزه های سلاح جنگی در ایران است.

نا گفته نماند که خود بنا قاجاری است و سپس در دست مرمت قرار میگیرد.  موزه سلاح جنگی از اداوت قدیمی جنگ از شمشیر و سپر های دوره های مختلف تا انواع تفنگ و هفت و کلت های قدیمی تشکیل شده است. موزه عبرت حمام ، قهوه خانه  از دیگر قسمت های بازدیدی این باغ به شمار می روند. در نمای بنای ورودی و ظلع دیگر آن دو حوض بزرگ مستطیل شکل است. هم چین چمن آرایی بزرگ در باغ قرار دارد. اکثر درخت های میوه مختص شیراز چون انار، نارنج، لیمو و ده ها مورد دیگر در باغ گلشن یا همان عفیف آباد پرورش داده شده اند. تمام باغ با دیوارهای کاه گلی پوشانده شده است و قدم زدن در بین درختان سرو شیراز و نارنج های زیبا حس طراوات و تازگی را به شما می بخشد.

آدرس باغ عفیف آباد: انتهای خیابان عفیف آباد شیراز نزدیک به خیابان ستارخان

باغ دلگشا 

باغ دلگشا شیراز که نزدیک آرامگاه ح سعدیه  است یکی دیگر از بزرگترین باغ های شیراز است. در کتب تاریخ نوشته اند که سعدی شیرازی در این باغ به نوشتن کتاب های خود پرداخته است و از حس لطافت این باغ در اشعار او پدیدار است. قدمت باغ دلگشای شیراز بسیار قدیمی است و در کتب فراوانی به عنوان یکی از باغ های شهر شیراز نام برده شده است. تا آنجایی که تیمور پادشاه سلسله تیموریان در قرن نهم با دیدن این باغ دستور داد مشابه اش را در سمرقند بسازند.

 اوج این باغ برای دوران اتابکان فارس ، ال مظفر بوده است. در زمان صفوی هم گسترش این باغ  پرداخته شده است. در این باغ کمتر درخت های کهن  را می بینید و آنچه شما را مجذوب خودش می کند درختان های نارنج است که به صورت منظم در قسمت های مختلف کاشته شده اند. بی شک دیدن بهار این نارنجستان دل شما را می رباید و رایحه خوشبو شکوفه نارنج در هوا پیچیده است. آبان و آذر نارنج ها کاملا رسیده است و ترکیب هارمونی رنگ نارنجی و سبز زیبایی وصف ناپذیری برای شما دارد. ساختمان بنای این باغ از عهد زندیه است و در سه طبقه است که از معماری باستان و سنتی ایران الهام گرفته است و امروزه مجموعه و کلکسیونی از سکه، تمبر و رادیو است که می توانید مشاهده کنید.

آدرس: استان فارس، شیراز، بلوار دلگشا، خیابان نارنجستان

باغ جهان نمای شیراز

باغ جهان نمای شیراز که نزدیکی آرامگاه حافظیه قرار دارد یکی از زیباترین باغ های شیراز است. این باغ به وسعت ۲٫۵ هکتار و ۳۵۰۰ متر فضای سرسبز است. احداث این باغ به قرن هشتم می رسد و در زمان آل مظفر و آل اینجو به نهایت زیبایی می رسد و وجود درختان کهن چون سرو، سپیدار، نارنج، شمشاد سبز قدمت این باغ را نشان می دهند. این باغ به سبک طرح های هندسی باغ ایرانی است و هندسه باغ ایرانی همواره مربع مستطیل بوده است و جالب بدانید که باغچه های داخل باغ هم معمولا همین شکل ساخته می شدند و نشان دهنده ی عدد چهار و کمال انسان است که مفاهیم فلسفی بی شماری در ساخت باغ های ایرانی وجود دارد.

سیستم آب رسانی در باغ به شیوه کاریز یا همان قنات است. در این باغ شما با گذرهای منظم روبه رو هستید که انتهای آن یک بنای هشت ضلعی آجری به عنوان کوشک می بینید که شاه نشین عمارت باغ جهان نمای شیراز است. این بنای زیبا در دوره زند ساخته شد و مانند عمارت هشت بهشت اصفهان است که در اصطلاح به آن بناهای کلاه فرنگی گفته می شود. این باغ هم مملو از گل های زیبای رز هفت رنگ، بنفشه، اطلسی، و گل های داودی است که هر بیننده ای را مجذوب زیبایی خودش می کند.

آدرس باغ جهان نما شیراز: چهارراه حافظیه، خیابان قرآن (حافظ)

باغ ملی شیراز

از باغ های  شیراز که کمتر شناخته شده ، باغ ملی این شهر است. باغ ملی شیراز مصلی قدیم شیراز بوده است. حافظ چندین بار از گلگشت مصلا نام برده است به طور مثال “بده ساقی می باقی که در جنت نخواهید یافت کنار آب رکن آباد و گلگشت مصلی را” یکی از بیت هایی است که به باغ مصلی اشاره کرده است. باغ ملی شیراز در چهار راه حافظیه قرار دارد.

در سال ۱۳۱۵ این باغ مورد مرمت قرار گرفت و درختان نارنج بی شماری در آن کاشتند و با خیابان کشی و جدول بندی گذرها بر زیبایی این باغ افزوده اند. در این باغ سروهای قدیمی شیراز را می توانید مشاهده کنید. هم چنین درخت سپیدار یکی  دیگر از درخت های این باغ است.  این باغ تا سال ۱۳۶۵ هم  برای نگهداری گونه های مختلف حیوان استفاده شد و باغ وحش بود که پس از سال ۶۵  تعطیل شد و بنای فرهنگسرا در آن تأسیس شد.

آدرس باغ موزه ملی شیراز : چهار راه حافظیه

باغ نظر و موزه پارس شیراز

باغ های شیراز بسیار وسیعی هستند و اکثرا هر کدام از کوشک های و یا عمارت های باغ به عنوان موزه استفاده شده اند که باغ نظر و موزه پارس  شیراز یکی دیگر از باغ های خرم و سرسبز  این شهر است. این باغ  دارای یک عمارت کلاه فرهنگی از زمان کریم خان زند است که امروزه موزه باستان شناسی و تاریخی است. این باغ هم دارای جدول کشی و خیابان های بندی منظمی است که قدمت آن به دوران صفوی باز میگردد . در دو طرف باغ موزه نظر شیراز دو خوض مستطیل شکل بزرگ قرار دارد و جوی آبی که در بین قسمت های مختلف باغ جاری هستند. این باغ مانند دیگر باغ های خرم و سرسبز شیراز از سیستم هدنسی منظم برخودار است و درختان بلند قامتی و گل های رنگارنگ فضای باغ مطبوع و مسرور کرده اند.

آدرس باغ موزه نظر شیراز: میدان شهدا، خیابان زند، روبروی ارگ کریمخانی

باغ هفت تنان شیراز

از دیگر باغ های شیراز که در ورودی این شهر هم هست و در فهرست آثار ملی ثبت شده است باغ هفت تنان شیراز است. علت این اسم به خاطر وجود هفت عارف است که در این مکان به خاک سپرده شده اند و باغ هفت تنان شیراز که برای دوره زندیه نیز بوده است در طول این سال ها برای اهالی شیراز بسیار محترم بوده است. درخت های کاج و سرو و نارنج در ردیفه های منظم کاشته شده اند و بخش هایی هندسی گلکاری زیبایی را دارد.

آدرس باغ هفت تنان شیراز : بلوار هفت تنان، روبروی چهل مقام

باغ پرندگان

از دیگر باغ های شیراز که برای بسیاری از گردشگرها به خصوص کودک ها و نوجوان ها جذاب است باغ پرندگان شیراز است. این باغ که خودش یکی از باغ های قدیمی شیراز برای عهد صفوی بوده است امروزه محل نگهداری دو هزار و سیصد گونه پرنده  مختلف از چهل و دو کشور افریقایی، اروپایی و آسیایی است. در این باغ نزدیک به سیصد پرنده سخن گو نگهداری می شود که از جذابیت های این باغ به شمار می رود.  این باغ وسیع و با پرندگان بی شمار در خیابان دکتر حسابی قرار دارد که می توانید بازدید آن را در برنامه سفری خود قرار دهید.

آدرس باغ پرندگان : بلوار دکتر محمود حسابی، روبروی گلدشت حافظ شیرازی، کوچه باغ پرندگان

باغ جنت شیراز

باغ جنت شیراز از دیگر باغ های زمان قاجاری بوده است که امروز به صورت پارک شهری درآمده است. این باغ حدود ۵۷ هکتار است که حدود ۲۷ هکتار آن به شهرداری شیراز تعلق دارد. درختان کاج بسیار و آب نمای منظم، گذر و معبرهای جدول بندی در داخل باغ جنت شیراز به زیبایی طراحی شده است. این باغ امروزه برای دوچرخه سواری از سوی ساکنان شیراز استفاده می شود و  از معدود باغ های شیراز است که  برای دیدن آن نیازی ندارید هزینه ورودیه ای را  پرداخت کنید. این باغ هم در گذشته یک کوشک و عمارت شاه نشین  از دوران قاجار داشته است که نتاسفانه خراب شده است.

آدرس باغ جنت شیراز : ورودی غربی شیراز، بلوار امیر کبیر

سخن آخر درباره باغ های شیراز

در این مقاله دیدنی ترین باغ های شیراز به شما مخاطب گرامی معرفی شد. باغ های شیراز یکی از جلوه های شهری شیراز به شمار می آیند و اهمیت و جایگاه باغ سازی در بین ایرانی ها نشان می‌دهد.

منبع حبر