اگر به بافت مرکزی و خیابان‌های مشهد در هسته مرکزی شهر سر بزنید یکی از مشکلات عمده غیر از ترافیک بحث پیاده رو‌ها است، در مرکز شهر و خیابان‌های اطراف حرم رضوی معمولا تردد جمعیت پیاده بیشتر است.

اما پیاده رو‌ها ظرفیت تردد این حجم از افراد را ندارند همچنین مشکل دیگری که در بافت مرکزی مشهد بیشتر است این است که فضا‌های سبز کافی برای استراحت زائران و مجاوران وجود ندارد، وجود این مشکلات باعث شده است شهرداری مشهد طرحی به نام ره باغ را در اطراف حرم مطهر رضوی اجرا کند.

دسترسی آسان به ورودی‌های حرم  رضوی

به گفته  فرهاد حجازی شهردار ثامن در گذشته ۴ ورودی اصلی به سمت حرم منور رضوی وجود داشت .این ورودی‌ها از سمت خیابان امام رضا (ع)، خیابان شیرازی، خیابان طبرسی و خیابان نواب صفوی بوده است، اما بر اساس طرح جدید این ورودی‌ها به ۸ مسیر افزایش یافته است. هر کدام از ره باغ ها به ورودی های حرم مطهر رضوی منتهی می شود.

فرهاد حجازی گفت: در حاشیه این معابر علاوه بر فضای سبز و مبلمان، فضای مخصوص پیاده روی و ایستگاه‌هایی برای استفاده مسافران از حمل ونقل عمومی در نظر گرفته شده است.

 او گفت: این هشت ره باغ به اسامی بهشت نامگذاری شده است که  با ایجاد این هشت ره باغ زائران برای عزیمت به حرم مطهر رضوی از داخل فضای شهری به سمت حرم مطهر هدایت می‌شوند.

به گفته شهردار ثامن علت دیگر ایجاد این ره باغ‌ها برای تردد راحت‌تر معلولان است و  مسیر‌هایی برای تردد زائرانی که با ویلچیر حرکت می‌کنند ایجاد شده است.

حجازی گفت: ره باغ‌ها عرض نسبتا زیاد و در حدود ۵۰ تا ۱۰۰ متر دارند و زائران و مسافران می‌توانند از این ره باغ‌ها به حرم مطهر بروند؛ همچنین در مواقع اضطراری ره باغ‌ها می‌توانند بهترین مسیر برای تخلیه زائران از حرم مطهر علاوه بر مسیر‌های قبلی باشند.

ره باغ رضوان از مسیرهای اصلی تشرف به حرم مطهر رضوی بود 

 شهردار منطقه ثامن گفت: نام ره باغ ها از اسامی بهشت گرفته شده است. این هشت ره باغ ها عبارتند از: ره باغ طوبی، رضوان، فردوس، نعیم، بهشت، سلام، جنان و پردیس. «ره باغ رضوان» از تقاطع بولوار رضوان و شارستان «ته پل محله» آغاز و به باغ رضوان و صحن رضوان «در ضلع شمالی حرم مطهر» منتهی می‌شود و از گذشته جزء یکی از اصلی‌ترین مسیر‌های تشرف شهروندان مشهدی به حرم مطهر بوده است.

حجازی گفت:  فضای این ره باغ دارای دو عنصر اصلی است و با توجه به این که منطقه ثامن جزء  یکی از مناطق قدیمی و هویتی شهر است و بخش زیادی از بافت‌های تاریخی در این منطقه واقع شده، در اجرای پروژه ره‌باغ رضوان نیز گذر تاریخی شهید آستانه‌پرست و همچنین مسجد صاحبکار به عنوان یکی از قدیمی‌ترین مساجد شهر حفظ شدند.

او  گفت:  برای اجرای  رویداد‌های مذهبی نیز یک مسیر اصلی برای تشرف به حرم و زیارت  در ره باغ رضوان  پیش‌بینی شده است علاوه بر این دو مسیر فرعی با فضای سبز و مبلمان شهری برای تردد اسان سالمندان ایجاد شده و واحد‌های تجاری خُرد مقیاس محلی نیز برای رفاه حال زائران و مجاوران پیش‌بینی شده است.

رفع نیاز زائران در زندگی شهری با ایجاد ره‌باغ‌ها

سروش باغبان، طراح و برنامه‌ریز شهری گفت: ره‌باغ‌ها در واقع فضا‌های عمومی هستند و بر همین اساس باید تمامی نیاز زائران را برطرف کنند.

او گفت: نقش و فعالیت ره‌باغ‌ها را نمی‌توانیم تعیین تکلیف کنیم، اما می‌توانیم فضایی را ایجاد کنیم که هر زائری که از این ره‌با‌غ‌ها برای رسیدن به حرم مطهر استفاد می‌کند، نیازش را با استفاده از امکانات دیده‌شده در ره‌باغ برطرف کند.

طراح و برنامه‌ریز شهری گفت: می‌توان در ره‌باغ‌ها فضایی برای درنگ، استراحت، زیارت و عبادت، اتراق زائران، گپ‌وگفت دوستانه، پخش نذری، حرکت دسته‌های مذهبی و هر نوع فعالیتی مطابق با شأن حرم مطهر رضوی ایجاد کرد.

باغبان گفت: تئاتر‌های مناسبتی و مذهبی خیابانی و اجرای سرود‌های مذهبی یکی از اقداماتی است که در اطراف حرم مطهر زیاد دیده می‌شود و می‌شود با در نظر گرفتن امکانات و شرایط به سمت ره‌باغ‌ها هدایت شوند. این موضوع حتی می‌تواند به کنترل ترافیک در ایام خاص نیز کمک کند.

پیشینه و هویت تاریخی ره باغ ها 

رئیس هیئت‌مدیره انجمن توسعه گردشگری چهارباغ  گفت: مسیر‌هایی که اکنون به‌عنوان ره‌باغ در طرح نوسازی و بازسازی بافت فرسوده اطراف حرم مطهر می‌بینیم، پیش از این خانه‌های قدیمی و فضا‌های فرهنگی و تاریخی بوده‌اند و این مسیر‌ها کمتر روی کوچه‌های قدیمی احداث شده‌اند و بر همین اساس باید برای ایده‌پردازی و خلاقیت، تمامی این فضا‌ها مدنظر قرار بگیرد.

ره باغ طوبی با سابقه قدیمی ترین روضه خوانی های مشهد

ره باغ طوبی هم اکنون به بهره برداری کامل رسیده است. ره باغ طوبی در خیابان ته پل محله قرار دارد. ته پل محله نام بولواری عریض در خیابان آیت الله شیرازی پنج است. ته پل محله یا تپل محله در گویش مشهدی ها بخشی از نوغان به‌حساب می‌آمده است. در سرگذشت ته‌پل‌محله بنا‌های هویتی زیادی دیده می‌شود که مسجد درخت توت با کتیبه‌ای معاصر با مسجد گوهرشاد، مسجد مروی‌ها با حدود ۲۰۰ سال قدمت و خانه حسین‌طلایی و موسوی‌نژاد بازمانده دوران قاجار همچنان سرپا هستند.

به گفته سلیمان نوری ره‌باغ طوبی یکی از ره‌باغ‌هایی است که به لحاظ چهارچوب فرهنگی بسیار غنی است. بخشی از ره‌باغ طوبی قدیمی‌ترین روضه‌خوانی‌های مشهد را در خود دارد. سابقه روضه‌خوانی در منزل حاج‌آقا بجنوردی، صدساله است و رهبر معظم انقلاب هم در سخنرانی از این منزل و مرحوم شیخ محمدتقی بجنوردی به نیکی یاد کردند.

او گفت: در  ره‌باغ طوبی تکیه‌ها و مساجد بسیاری وجود دارد و در محدوده آن منازل علمای بزرگ و صاحب‌نام، چون مرحومان آیات مدرس‌یزدی معروف به نهنگ‌العلما، مهدوی‌دامغانی، نهاوندی و ضیاء نیز به چشم می‌خورد. به‌طور کلی باید به این نکته دقت داشت که ره‌باغ طوبی فضایی مذهبی و علمایی دارد.

منبع خبر